Türk dünyasının üzerinde yaşadığı topraklarda Türkiye ve Azerbaycan devletleri yan yana yaşayan iki ülke olarak, yüz yıllarca süren bir komşuluk statüsü doğrultusunda siyasal varlıklarını sürdürmektedirler.  

Türkiye Cumhuriyeti Orta doğu bölgesinin merkezi devleti olarak yoluna devam ederken, Azerbaycan devleti de Kafkasya bölgesinin merkezi ülkesi olarak bugünlere gelebilmiştir. Dünya haritası üzerinde her iki ülke yan yana dururken geçmiş dönemlerden gelen bir süreklilik içinde her iki ülkenin halkı komşuluk statüsünü devam ettirmiştir. Kısaca Anadoludaki Türkler ve Azerbaycandaki Türkler hem bulundukları bölgelerde merkezi konumlarını korumuşlar hem de tarihsel süreç içerisinde dayanışmalarını geliştirerek, üzerinde yaşadıkları Avrupa ve Asya kıtalarının yeniden yapılanmalarında anahtar roller oynamışlardır. Her iki kıta tek tek ele alındığı zaman, Türkiye’nin Avrupa üzerinde, Azerbaycan’ın da Asya kıtasının şekillenmesinde kilit rollere sahip oldukları görülmektedir. Türkiye kendisinin tam ortasında yer aldığı Orta Doğu bölgesinin her açıdan merkeziliğini korurken, Azerbaycan’da harita üzerinde sınırları belirlenen ülke toprakları üzerinde, Rusya ve İran gibi iki büyük devletin arasındaki kıtasal biçimlenmede ana belirleyici rollere sahip oldukları öne çıkmaktadır.  

(...) Üç büyük kıtanın kesişme noktalarının üzerinde yer alan Türkiye ve Azerbaycan devletleri zaman içerisinde birbirlerini daha iyi anlayarak hareket etmeyi öğrenince, var olan jeopolitik dengelerin daha sağlıklı bir biçimde oluştuğu görülmüştür. Kıtalar arası geçiş yolları üzerinde kurulmuş olan her iki Türk devleti, tam ortasında bulundukları merkezi coğrafyanın geçiş yolları üzerinde olması nedeniyle, hemen hemen her dönemde birbirinden çok farklı sorunlar ile uğraşmak zorunda kalmışlardır. 

RUS ÇARLIĞI OSMANLI İMPARATORLUĞU

Geçen asırlardan bu yana gelen tarihsel dönemde Azerbaycan Rus çarlığının bölünmesi sonrasında kurulurken, Türkiye’de Osmanlı imparatorluğunun dağılması sonrasında kurulmuş olan yeni dünya düzeni yapılanmalarının etkileriyle tarih sahnesine çıkmış olan bir Türk devleti kimliği ile yeni harita düzeninde yerlerini almışlardır. 

Rus devrimi ile Sovyetler Birliği’nin kurulması sayesinde bütün Asya ve Avrupa kıtaları üzerinde yaygın bir hegemonya düzeni oluşturulurken, yeni dünya dengeleri dikkate alınarak Türk dünyasının bölünmesine ve bu doğrultuda Türkleri paramparça eden bir yaşam düzenine mahkûm edilmeleri gibi bir olumsuz duruma doğru kilitlenmişlerdir. 

Sosyalist sistem kurulurken Türkiye bu oluşumun dışında bırakılmış ve Avrupa ile Asya arasında kendisine yeni bir yer araması gibi beklenmeyen bir duruma sürüklenmesi gibi gelişmeler ile uğraşması gerekli olmuştur. Harita üzerinde yan yana duran iki Türk devleti, sınır komşusu olarak yer aldıkları yeni siyasal düzen içerisinde eskisinden farklı konumlara doğru sürüklenerek birbirlerinden ayrı düşmüşlerdir. 

Ankara merkezli bir Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kuruluşu sırasında burada ilk büyük elçiliğini açan Azerbaycan’ın yeni Türkiye’ye karşı olumlu bir tutum izleyerek imparatorluklar dönemi sonrasında, iki Türk asıllı komşu devletin birlikteliği hedeflenirken sonraki aşamada Rusya merkezli sosyalist sistemin içine Azerbaycan alınmış ve Bakü yönetiminin Ankara’da açmış olduğu büyük elçilik kapatılarak her iki Türk devletinin birbirlerinden uzaklaşmasının yolu açılmıştır. 

İmparatorluklar döneminden ulus devletler dönemine geçilirken ve her iki devlet Türk asıllı kimliğini öne çıkararak birlikte yeni bir büyük Türk devleti oluşturmaya yönelirlerken, Orta Doğu topraklarında İsrail’in kurulmasına yönelen iki kutuplu dünya bu gibi bir oluşuma karşı çıkarak izin vermemiştir. 

HAZAR İMPARATORLUĞU

Eski Hazar imparatorluğu ile Altın Ordu devleti ve Kırım hanlığı gibi Türk devletleri birbiri ardı sıra tarih sahnesine çıkarken, birbirlerinin bıraktığı siyasal ve kültürel miraslar üzerinde Türk hegemonyasının yayılması üzerine bugünkü Azerbaycan devletini geride bırakan bir siyasal oluşum, eski Türk devletlerinin yarattığı birikim olarak bugünün dünyasına geniş bir ölçüde yansımıştır. 

Altın Orda devletinin dağılması üzerine bölgesel hanlıkların Bakü, Kırım, Semerkand ve Buhara gibi büyük Türk kentlerinde kurulması üzerine, bugünkü Azerbaycan devletinin ortaya çıkmasını sağlayan bir toplumsal hazırlık eski imparatorluklar döneminin sonrasında ulus devletlere yönelmenin ana nedenini oluşturmuştur. 

İmparatorlukların dağılmasıyla birlikte yeni bölgesel oluşumlar ortaya çıkarken, Kafkasya ve Hazar bölgelerinde yeni siyasal oluşumlar gündeme gelmiştir. Rus devrimi ile birlikte ortaya çıkan yenilenme işi daha da tırmandırılarak ve bugünün Orta Asya oluşumlarına giden yolları açarak geleceğin Türk dünyasının oluşumlarına zemin hazırlanmıştır. Hazar’dan Altın Orda’ya, Kırımdan Buhara’ya doğru yürütülen Türk yapılanmaları, Türklerin ana vatanları üzerinde egemen bir statüde yerleşmelerini sağlamıştır. 

Osmanlı devleti ile İran devletinin birlikte harita üzerinde yer aldığı zamanlarda, Türk asıllı kavimleri parçalı ve dağınık ortamlarda yollarına devam etmelerini yönlendirmiştir. 

Böylesine bir dağınık dönemden geçerken eski imparatorluk ve Hanlık dönemlerinden gelen Türk boylarının zaman içinde nüfusları artarken, Hazar döneminden gelen eski kültürel birikimin Orta Asya üzerinden geçerek, Kafkasya ve Hazar bölgeleri üzerinde daha modern bazı yaklaşımlar aracılığı ile geçmişten gelen Türklük bilincini yükselttikleri görülmüştür. 

Eski Türk imparatorluklarının yerini alan Türk devletleri, Orta Asya’nın batısı ile birlikte Kafkasların batısını da aynı doğrultuda etki altına almıştır. Kafkasya ile Hazar bölgelerinde yeni oluşumlar imparatorluk sonrası için devreye girerken, bugünkü harita üzerindeki Türkiye ve Azerbaycan cumhuriyetleri üzerinde yaşadıkları topraklara sahip çıkarak, yirminci yüzyılda hanlıkları iki ayrı ulus devlet biçimine dönüştürmüşlerdir. 

Türkiye ve Azerbaycan dünya konjönktürü ile birlikte Asya ve Avrupa kıtaları üzerinde yeni oluşumlar olarak gündeme getirilen farklı yapılanmaların Kafkasya ve Orta Asya ile Hazar bölgesini de çevrelemesi üzerine, bugünkü Türkiye ve Azerbaycan devletlerinin kuruluşları siyasal gündem içindeki yerlerini almışlardır. Aynı kökten gelmelerine rağmen ortak bir bölgede kendi ulusal yapılanmalarını oluşturmaya çabalayarak ve çağdaş uluslar ailesinin yeni ulus devletleri olarak dünya sıralamasındaki yerlerini almışlardır. Komşuluk statüsü içinde dayanışma girişimleri üzerinden ortak bir Türk devleti çatısı altında birleşemeyen Türkler ve Azeriler ortak milli kimlik olan Türklük üzerinde birleşmelerine rağmen, aynı ve ortak bir ulus devlet çatısı altında bir araya gelememişlerdir. Orta Asya ve Orta Doğu bölgelerinde oluşan farklı siyasal yapılar Asya kıtasının batısında bir büyük Türk devleti oluşumunu engellemiştir. Selçuklu devleti ile bu bölgeye gelen Türk boyları, eski Hazar devletinin uzantıları olarak ön Asya’ya doğru yeniden yapılanırken, Anadolu ve Balkan toprakları üzerinde yayılarak Asya ve Avrupa dengeleri içinde geleceğe yönelmek istemişlerdir. 

Ne var ki, bütün çabalara rağmen tek ve büyük bir Türk devleti tıpkı Çin gibi Orta Asya ve Orta Doğu bölgelerinin birlikteliğinde kurulamayınca, yeni kurulan iki Türk devletinin bir araya gelerek çizdiği ortak yol üzerinde “bir millet - iki devlet “sloganı ortaya atılmıştır. 

Her iki devlet Sovyetler Birliğinin yıkılması üzerine ulusal birlikteliğe önem veren yeni adımlar atarak ve tek millet anlayışını daha da güçlendirerek Türk dünyasının Asya-Avrupa kıtaları üzerinde bağlayıcı bir köprü olması yolunda iş birliği ve ortak politikalar oluşturma girişimlerini, beklenmedik bir biçimde geliştirerek öne almışlardır. İki devlet bölünmenin sakıncalarını gidermek üzere tek millet anlayışında birleşmeyi kararlaştırmışlardır. 

(...) Türkiye yeni dönemde geçmişten gelen siyasal birlik ve ittifaklara önem vermekte ve öncelikle başta Azerbaycan olmak üzere bütün Türk devletleri ile yeni kurulmakta olan Türk Devletleri Teşkilatı’nın büyümesi ve güçlendirilmesi çizgisinde Türk devletleri ile yeni ve daha yakın iş birliklerine doğru yönelirken, Azerbaycan ile daha önceki yıllarda oluşturulan ve uzun süre barış ilişkilerinde kullanılan tek millet-iki devlet anlayışını yeniden canlandırmak zorundadır. 

Küçük bir ülke olan Azerbaycan bir petrol ülkesi olarak kendi güvenliği çizgisinde yoluna devam ederken Rusya, İran ve Çin gibi petrol ve enerji kaynağı olan ülkelerin hedefi konumuna gelmiştir. 

Azerbaycan’ın böylesine bir olumsuz durumdan kurtulabilmesi için ilk dikkate alması gereken konu, Türkiye ile imzalanmış olan kardeşlik antlaşmasıdır. Türkiye kardeş ülke için her türlü potansiyelini devreye sokarken, siyonist İsrail’in emperyalist saldırıları ile karşılaşarak komşuları ile ciddi savaş tehlikeleri gibi olumsuz durumların öne çıkmasını önleyememiştir. 

Batının büyük emperyalist ülkeleri petrol ve enerji kaynaklarına el koyarken, İsrail’in enerji emperyalizmi girişimleri ile karşı karşıya gelmekte ve bu nedenle de üçüncü dünya savaşının şimdiden cephe ülkesi olarak ilan edilmektedir. 

Sahip olduğu zenginlikleri Türk devletleri ile paylaşamayan ve bu doğrultularda Türkiye ile ciddi anlaşmazlıklara sürüklenen Azerbaycan’ın, yeni dönemde daha akıllı diploması uygulamalarına geçerek merkezi bölgeye yönelen her türlü savaş tehlikesine karşı, silah ve enerji potansiyellerini Türk devletlerinin daha güvenli bir konuma gelebilmeleri için kullanması gerektiği, son dönemlerde yaşanmakta olan bazı olumsuz gelişmelerin gösterdiği gibi, yeni dönemde Orta Doğu ve Orta Asya bölgelerinin enerji potansiyellerinin bir araya getirilerek kardeşlik dayanışması doğrultusunda   öncelikle Türk  devletlerine verilmeleri sağlanmalıdır . Türk Devletleri Birliğinin öncelikle Orta Asya ülkelerinde örgütlenmesi sağlanarak, dünya dengelerinin daha koruyucu bir yapılanma içinde kurulması bir an önce gerçekleştirilmelidir. Öncelikle, Araplara tahsis edilen petrol kuyuları Türklere verilmelidir. 

Azerbaycan’ın yeni dönemde bölünmüş bir devlet olmaktan kurtulması, İran sınırları içinde bırakılan güney Azerbaycan ile birleşmeye yönelmesi ve İran’daki Azeri kökenli Türk toplulukları ile birleşerek Orta Asya çevresinde tıpkı eski Pers imparatorluğu dönemindeki gibi büyük bir Türk imparatorluğuna yönelmesinin bugünün koşullarında pek mümkün olamayacağı anlaşılmaktadır. 

Dünya dengelerinde yeni büyük devletler öne çıkarken bunların arasında yer alan İran’ın diğer büyük devletler ile küçük devletlere karşı dayanışma içine girerek statüko dayanışması geliştirmesi gibi gelişmeler, Türkiye-Azerbaycan ve İran birlikteliğini ya da bölgesel anlamda büyük bir Türk devleti yapılanmasını öne çıkarmaktadır. 

Her üç devlet de Türk unsurunun ağır bastığı birer devlet olarak Türk dünyasının içinde yer alan önemli bir konuma sahiptir. 

İran Türkiye’den büyük bir devlet olarak nüfusunun yarısından fazlasını Türk kökenli gruplardan oluşturmak durumundadır. 

İran halkının çoğunluğu Azeri kökenli olmasına rağmen devlet kurulurken bir ulus devleti olarak değil ama bir mezhep devleti olarak örgütlenmiş ve Şia anlayışının siyasal boyutlarda örgütlenmesinin çağımızdaki tek örneğidir. Orta ve Kuzey Asya’dan yola çıkan Türk boylarının üç büyük kıta üzerinden dünya karalarına yayılması sonrasında Türkiye ve İran hattı yan yana gelmiş ve Azerbaycan da bu iki büyük Türk devleti arasında bölgesel birliği sağlayan bir köprü konumunda yerini almıştır. Orta Asya çevresinde yan yana gelen bu üç büyük Türk devleti, bazen imparatorluklar ya da büyük devletlerin arasında kalarak birbirlerinden kopuk yaşamışlar bazen da Orta Asya ve civarında bir araya gelmiş bir büyük imparatorluğun çatısı altında birliktelik içinde varlıklarını sürdürmeye çalışmışlardır. Bugünkü statüleri ile bağımsız devlet olabilmenin yalnızlığını yaşamaktadırlar. 

Çin, Hint ve Rus halklarının birlikte yaşadıkları büyük devlet yapılanması bugün dağılmış ve parçalanmış Türk devletlerini bu gibi örnekler doğrultusunda bütünleştirecek bir yeni yapılanmaya gereksinme vardır. 

SİYONİST EMPERYALİZMİN ETKİSİ

İsrail’in Kuzey ve Güney Azerbaycan arasına gelip yerleşerek kurmuş olduğu yeni askeri üs çizgisinde bir yeni oluşum düzeni, Siyonist emperyalizmin bölgesel hegemonyası için bu bölgede gerekli görülmektedir. Kutsal topraklar senaryosu doğrultusunda geniş alanlara yayılmak ve buralarda var olan eski devletleri yıkarak ve parçalayarak Siyonizmin peşine takılan her türlü emperyalist saldırı ya da işgal girişiminin buralarda kurulu bulunan eski devletlerin dayanışmaları ile şimdiye kadar her türlü  antiemperyalist çıkışlar üzerinden önceden İki önlenebilmiştir. 

İSRAİL ASKERİ ÜSLERİ ve AZERBAYCAN

Azeri toprakları üzerinde kurulmuş olan İsrail askeri üssü, Siyonizmin gelecek dönemde örgütlenmesi açısından yeni bir aşamanın öne çıktığını göstermektedir.Daha önceleri hiçbir ülkede askeri üs kurmayan İsrail, yeni dönemde işe Azerbaycan’da eskisinden çok farklı bir biçimde işe askeri üs kurmakla başlaması, daha önceleri İngiliz ve Amerikan emperyalizmlerinin bütün dünya ülkelerinde uyguladıkları bu tip bir askeri üsler yolu ile dünya hegemonyası oluşturma planları Türk dünyasının merkezlerinden birisi olan Azerbaycan devleti üzerinden uygulama alanına getirilmiştir. 

İran sınırındaki askeri üs acilen Ermenistan-Azerbaycan savaşı sırasında açılarak kullanılmış ve savaş sürecinde Azerilerin silah gereksinmeleri bu askeri üs üzerinden sağlanmaya çalışılmıştır. Daha önceleri Türkiye’nin Azeri devletine yardımları ve sahip çıkmasıyla sağlanan silah gereksinmeleri, yeni dönemde İsrail gibi bir Siyonist devletin denetimi altına girmekte olduğu için Türk devletlerinin arasına bir kara kedi olarak İsrail bir oldu bitti senaryosu ile girmektedir. 

KARAKEDİ: İSRAİL

Atatürk zamanında kurulmuş olan Türkiye-Azerbaycan ilişkileri yüzüncü yılını geride bırakırken üç çeyrek yüzyıllık Sovyetler Birliği dağılmış ve bu büyük konfederasyon içinde yer alan Türk devletleri bağımsızlıklarına kavuşurken, yeni dönemde Türk devletlerinin birliğini ve dayanışmasını sağlayabilecek oluşumların özgürlük ortamında geliştirilmesi gibi bir hedef yapılanma öne çıkarılmıştır. 

Osmanlı döneminde geliştirilen Yahudiler ile Türkler arasındaki yoldaşlık ilişkileri çerçevesinde konu ele alındığında Yahudi asıllı insanlar Türk devletleri içinde çok rahat yaşam düzenleri kurabilmişlerdir. Ne var ki, yeni bir düzen kurma yolundaki çabaların böylesine olumlu bir barış gelişmesi varken işi daha da savaş çizgisine çekmek çizgisinde, askeri üsler üzerinden önce Azerbaycan’a, sonra da Türkiye ve Türkmenistan üzerinden Yakın Doğu, Orta Doğu ve Orta Asya bölgelerinde Azerbaycan üzerinden yeni askeri üsler kurulacak gibi yeni bir emperyal durum yavaş yavaş devreye girmektedir. 

Böylece dünyanın merkezi coğrafyası üzerinde yer alan Türkler ve Türk devletlerinin Siyonist hegemonya planlarında ön plana alındıkları göze çarpmaktadır. Ondan fazla Türk devletinin yer aldığı dünya düzeni içinde var olan Türk devletlerinin bir araya getirilerek Çin ve Hint imparatorluklarına benzer büyük bir Türk devletine giden yol üzerinde Türk Devletleri Teşkilatı oluşturularak geçen yüzyılda izin verilmeyen Türk Birliğinin böylesine bir teşkilat aracılığı ile önümüzdeki yıllarda bütünüyle bir büyük devlet yapılanması olarak öne çıkarılacağı anlaşılmaktadır. 

Var olan Türk devletlerinin birlikte beraberce bir devlet düzenine yönelmesi yeni bir Türklük akımı olarak en büyük hedef anlamında tüm Türk devletlerine yön göstermektedir. 

İsrail Azerbaycan’dan başlayarak askeri üsler aracılığı yolu ile var olan Türk devletlerine açılan yeni bir kapı aralarken, Türkiye’de önde gelen siyasetçilerin içinde Anadolu’daki Türk varlığına son vermek isteyen ya da karşı çıkan, Türklük düşmanı atılımların ya da siyasal demeçlerin kamuoyu önünde olumsuz yansımaları kışkırtıcı üsluplar aracılığı ile tırmandırılırken Türkiye ve Türk dünyası Siyonizmin denetimi altına alınmaktadır. 

Türklüğün ayaklar altına alınıp ezileceği bazı politik çevreler tarafından dile getirilirken, emperyalizm ve Siyonizim, ortalık bu yönlerde karıştırılırken Türklük karşıtı söylemlerle yeniden örgütlenerek saldırılara doğru yönelmektedirler. Yeni dönemde ABD askeri gücünü, İngiliz ve batı kaynaklı yeni yapılanmayı kendi tekeline almaya çalışan İsrail artık eskisi gibi rahat çalışmaları yürütemediği, Türkiye Cumhuriyeti’ni bir yana bırakarak, Türkiye üzerinden Türk dünyasını izleme ve inceleme çalışmalarını yürüten İsrail, artık yeni dönemde Türk dünyasını Azerbaycan üzerinden izlemek ve incelemek yolunu açacak gibi görünmektedir. Türkiye’nin dostu olduğunu söyleyerek Türkiye’yi parçalama ve yıkma operasyonlarını diğer Türk devletleri ile birlikte ele alarak Siyonizmi genişletme çabalarını sürdüren emperyalistlere karşı İsrail Siyonizmi yıkıcı ve yakıcı bir savaş rüzgârını estirerek, kutsal topraklar denen merkezi alanı tümüyle kendi hegemonya bahçelerine dönüştürmeye çalışmaktadırlar. 

Dünyayı yönetmeye kalkan emperyalizm ve Siyonizm orta dünya alanlarına saldırırken, Türk dünyasının merkezinin en büyük devlet olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin omuzlarında olduğunu görmek zorundadırlar. 

Küçük İsrail devletinin bir hayal olarak öne çıkardığı Azerbaycan merkezli bir Türk dünyası hegemonyası, hiçbir biçimde gerçek anlamda mümkün olamayacak gibi görünmektedir.  

Daha işin başında Türk dünyasına egemen olmak isteyenler bu dünyanın merkezi noktasını ya da kentlerini bilmeyen veya göremeyenlerin gelecekte bir Türk dünyası belirlemesinde gerçekçi davranmaları mümkün olmadığı için, Türkiye Türk dünyasının merkezi konumunu yeniden onararak öne geçecekti.  

Türk dünyasının en büyük devleti olarak Türkiye her zaman için merkezi konumunu koruyacaktır. Türklüğü ayakları altında çiğneyerek yok etmeye çalışanların kavga çıkmadan artık bu diyarlardan çekip gitmelerinin zamanı gelmiştir. Unutmasınlar ki, Türklüğün merkezi her zaman için Türkiye’dir.  

Prof. Dr. Anıl Çeçen 
Gercekedebiyat.com 

ÖNCEKİ HABER

BENZER İÇERİKLER

YORUMLAR

Yorum Yaz

Kişisel bilgileriniz paylaşılmayacaktır. Yorumunuz onaylandıktan sonra adınız ve yorumunuz görüntülenecektir. (*)