Gerçek Edebiyat

“Fotoğraf nerede sanat oluyor nerede amatör bir oynaşma oluyor?” sorusunu soran Çerkes Karadağ 12 Aralık 2025 Cumartesi  günü AFSAD’daki konuşmasında özetle şunları söyledi:

“Burada asıl belirleyici sanatçının sanatsal serüvenidir. Burada duraklar var… Sanatçı hayatın hangi ölçüleriyle sanatını geliştiriyor. Sanatsal olan fotoğraf çekimi rastlantısal karşılaşmlar, tanıklıklar, garipliklerden beslenir. Sanat, ancak sanatsal bir altyapı üzerine inşa edilebilir.

ar ve bir şeyler söylüyorlar. Bir sanatçı özne önce kendi ülkesinde tanınır ondan sonra evrensel arenaya açılabilir.

Lisedeyken rastlantısal değil sistematik çalışmaya karar verdim. 1977’de Yaylaya Doğru sergimi açtım. 1980’lerde başka bir dünyaya, soyutlamalara döndüm. Aslında Gazi Üniversitesi Resim Bölümünü bitirdim. Ancak resim sergimdeki tatsızlıkla yine de sanatı bırakmayacağım diyerek fotoğrafa odaklandım. Toplumsaldan kopmaya başladım. Bu süreç 80’lerin sonuna kadar sürdü. Bir atölye kurduk. Tümüyle kurgusal yaratı süreci başladı. Daha kavramsal daha siyasi eşlere başladım.

Sanatın dili evrenseldir. Yeter ki bir şeyler ifade edin. Ben 80’lerde uluslararası dünyada tanınmaya başladım. Yalnız çok zor bir hayattır. Dirençli olmak gerekir. İnsanların entelektüel yanına hitap etmeli. Sanat entelektüel bir uğraştır, alandır.

80’lerde bir bakan balerinlerle ilgili kötü ifadeler kullanmıştı. Onları kötü kadın ilan etmişti. Buna üzüldüm. Balerin resmi çekmek için konservatuvara gittim. Çektim, gözlemledim. Beni stüdyoya sokmuyorlardı. Dekorlar eşliğinde balerin resimleri çekmeyi başardım. O fotoğraflar Almanya’dan Yugoslavya’ya kadar yerli yabancı birçok müzeye girdi. 10 yıllık bir çalışmadır bu. Aslında o ilk çektiğim yayla fotoğrafları bana bir okul oldu.

İyi bir fotoğraf için önce konunun içimizde olgunlaşması lazım. Balerin fotoğraflarım sanatla kadın arasında, ışık arasındaki ince bağı anlatıyor. 87’den 2001’e kadar nü çektim. 500 fotoğrafım var, bir kenarda duruyor. Beden ışık ve duygular arasında fotoğraflar… Ahlaksızlıkla bile suçlandım.

Sovyetler yıkılınca insanlarda nelerin kaybolduğunu merak ettim. Cesaretin kaybolduğunu gördüm. 9 fotoğraf 9 kopya sergisi açtım. Fotoğrafla ideolojik politik bir fikir verilebilir. Fotoğraf anlatmak için değildir, rahatsız etmek, duyumsatmak, hissettirmek, ayağa kaldırmak, harekete geçirmek içindir. Hiçbir fotoğraf bir gerçeği bütün olarak anlatamaz. Sanat insanın entelektüel düzeyini yükseltme aracıdır…”

Çerkes Karadağ, “günümüzde fotoğraf sanatının cep telefonlarının gelişmesiyle birlikte etkilenip etkilenmediği” sorusuna, bunun olumlu bir şey olduğunu, herkesin fotoğrafın önemini kavraması açısından önemli olduğunu vurgulayarak yanıtladı. Karadağ bu durumun fotoğraf sanatçılarını etkilemediğini çünkü görüntüyle fotoğrafın başka bir şey olduğunu söyledi.

(Notları alan ve fotoğraflar: Ahmet Yıldız)

Gercekedebiyat.com