Gerçek Edebiyat

26 Ağustos 1922 akşamı Mustafa Kemal yanında Fevzi Çakmak ve İsmet İnönü paşalarla beraber, Afyon Kocatepe'de ki  yerini almış ve sabah ezan sesiyle taarruz emrini vermişti.

30 Ağustos 1922 tarihine kadar 4 gün süren çetin bir savaş yapıldı.  Fevzi Çakmak Paşanın komutasındaki ordu, 20 gün süren savaşın ardından 5700'ü şehit olmak üzere yaklaşık 40000 kişi zayiat vermesine rağmen Yunanlıları geri püskürtme başarısına ulaşmıştır.

Mustafa Kemal ve fikir arkadaşları; ordunun İzmir'e doğru kaçan Yunan asker kalıntılarının peşine düşerek tamamen ortadan kaldırılması gerektiği kararını aldıktan sonra, Mustafa Kemal'in tarihi sözü olan " Ordular İlk Hedefiniz Akdenizdir İleri!" sözünü burada söyledi.

Etem Tem, Mustafa Kemal Atatürk'ün fotoğrafçısıydı. Afyon Kocatepe'de o sabahı ve ardından gelen günlerde neler yaşandığını Fikret Otyam ile 1960 yılında yaptığı söyleşide şöyle anlatmıştı:

"O sabah Kocatepe'de bulunuyorduk. Taaruz, şafak vakti saat beşte başlamıştı. Mustafa Kemal Paşa, günler ve geceler süren yorgunluğuna rağmen ayakta, vaziyeti adım adım takip ediyor, direktifler veriyordu. Bir ara kumandanlardan ayrıldı. Tek başına, kayalıklar arasında dalgın ve düşünceli dolaşmaya başladı. Zaman zaman sahra dürbünleriyle düşman cephesine bakıyordu... Bir aralık o kayalık tepenin ucuna geldi. Hafifçe eğilmişti. Başparmağı dudaklarının arasındaydı... Hemen objektifimi çevirdim, adeta nefes almayacak kadar bir sessizlik içinde deklanşöre bastım, resmini çektim. Saat 11'di... O gün 7x11 boyunda sekiz on rulo film çektim. Bir kaç tane 10x15 cam... Mustafa Kemal Paşa, bütün gün ağzına bir lokma koymamıştı... Gece ric'ate (geri çekilme) başladılar. 2 Eylül'de Uşak'a girdik. Vakit yoktu. Ahır bozması bir yerde bir kaç film yıkadım. Fotoğraflar birbirinden güzeldi. Hemen dört tane yaptım, ertesi sabah götürdüm. İçeri aldılar. Berberi tıraş ediyordu. Odada portatif bir masa, bir portatif karyola, iki iskemle vardı. Bir aralık odayı işaret etti, 'A be...  Bu bir başkumandan odasına yakışmaz' dedi. Salih (Bozok) odayı halılarla süsleyeceğini söyledi. Zira o gün Trikopis getirilecekti. Gazi, fotoğrafları aldı, baktı. Parmaklarını fotoğrafların üzerinde  gezdirdi ve çekti, çok güzel,  dedi."

(Fikret Otyam, “Etem Tem” röportajı, Ulus Gazetesi, 4 Aralık 1960, Ankara. 2- Falih Rıfkı Atay, “ Bir 26 Ağustos Yıldönümü” Milliyet Gazetesi, 26 Ağustos 1928)