Gerçek Edebiyat

Aynı zamanda Patara Antik Kenti Kazı Başkanı olan Işık, AA muhabirine, heykel ve portre derslerinin bazılarını, dünyanın en önemli heykel müzelerinden Antalya Müzesi'nde yaptığını ifade etti.

Müzede, Perge Antik Kenti'nde bulunduğu belirtilen portrenin dikkatini çektiğini anlatan Işık, "Yaptığım araştırmada portrenin antik dönemin ilk ve en önemli kadın şairi olarak bilinen Sappho'ya ait olduğunu tespit ettim. Portre üzerinde yaptığım çalışmaları, konuk olarak gittiğim yurt dışındaki üniversitelerde akademik incelemeyle de teyit ettim. Çalışmamla ilgili hazırladığım bilimsel makaleyi yakın zamanda yayımlayacağım ve böylece bütün dünya bu eserin Antalya Müzesi'nde olduğunu öğrenecek." diye konuştu.

Portrenin Antalya Müzesi'ne 1972'de geldiğine işaret eden Işık, portrenin o dönem Yeni Kapı Karakolu ekiplerince kaçakçıların elinden "zor alım" yöntemiyle alınarak müzeye teslim edildiğini kaydetti.

Müzede özenle korunan portrenin, ilk kayıtlarda erkek portresi olarak geçtiğini kaydeden Işık, "Milattan önce 4. yüzyılda yapılmış Sappho portresiyle ilgili akademik çalışmamı, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde açıklamayı uygun gördüm. Kadınlar Günü'nde antik dönemin en önemli kadın şairinin portresi Antalya'ya armağanım olsun." ifadelerini kullandı.

Adı "Antalya'nın Sappho'su" oldu

Portrenin adını "Antalya'nın Sappho'su" koyduğunu dile getiren Işık, eserin literatürde bundan sonra böyle geçeceğini vurguladı.

Bunun bir örneğinin de Münih'te yer aldığını aktaran Işık, şunları söyledi:

"Adı 'Münih'in Sappho'su diye geçiyor. Portrenin, Antalya Müzesi'nde artık çok ayrı, vurgulayıcı bir yere konulması gerekiyor. Türkiye'de başka bir örneği bulunmuyor. İstanbul Müzesi'nde bir Sappho başı var ama başka tipte. Bu, 4. yüzyıl tipinde Türkiye'de bulunan tek örneği, dünya müzelerinde de çok az sayıda var. Dünya çapında bir heykel müzesi olan Antalya Müzesi, bu eserle önemini bir kez daha taçlandırmış oldu."

Işık, portrenin nerede bulunduğuna ilişkin net bir bilginin olmadığını bildirdi.

Müzede, portrenin Perge Antik Kenti'nde bulunduğunun yazdığını ancak bunun kesin bir bilgi olmadığını ifade eden Işık, "Yeni Kapı Karakolu, o dönem tarihi Kaleiçi'nde hizmet veriyor. O yıllarda Kaleiçi'nde de bazı temel kazı çalışmaları yapılmış. Kaleiçi'ndeki kazılarda da bulunmuş olabilir." değerlendirmesinde bulundu.

Sappho'nun milattan önce 630 yılında doğduğunu belirten Işık, ölüm tarihinin ise milattan önce 570 yılları civarı olduğunu kaydetti.

Şairin, erken döneme ait bir sanatçı olduğuna değinen Işık, "Maalesef şiirlerin yüzde 7-8'lik bir kısmı elimizde, geri kalanları kaybedilmiş. Midilli Adası'nda yaşamış. O dönem Midilli Adası, Anadolu kültürünün içinde kabul edilen bir ada. Bu adalar zaten hiçbir zaman Anadolu kültürü dışında bir gelişim göstermemiş. Sappho, döneminin son derece modern, hiçbir kural tanımayan yaşamıyla biliniyor. Genellikle aşk şiirleri yazıyor. Çok önemli bir kadın şair." diye konuştu.

SAPPHO KİMDİR?

Sappho (Attika lehçesinde Σαπφ? [sap????], Aiol lehçesinde Ψ?πφω [psap????]) Lesbos, Eresos (bugünkü adı ile Midilli) adasında doğmuş, Antik yunan lirik şairi, Afrodit kültü rahibesi, Ekol lideri (Thiasos). Doğumu yaklaşık olarak MÖ 630 ile MÖ 612 arasında; Ölümü MÖ 570 civarında kabul edilmektedir. Eusebius Sappho'nun 45. Olimpiyatın ikinci yılında (MÖ 600 -MÖ 599) yılında en verimli çağını yaşadığından bahseder.

Bir Afrodit kültü rahibesi olan Sappho, bağlı bulunduğu kültün de kendisine vermiş olduğu rahatlığa dayanarak özgürce içinden geçeni söylemiş, Açık ve yürekli bir tutum sergilemiştir. Dilindeki bu içtenlik ve açıklık sayesinde eserleri, tüm ardıllarını ve benzerlerini geride bırakarak yüzyılların ötesine geçmiş, çağlar boyu öykünülmüş, eleştirilmiştir.

Dokuz Betik + (Onuncu Bölüm) olmak üzere 182 şiiri günümüze ulaşmıştır. Bu şiirlerin neredeyse tamamı Sappho'ya yakın dönem tarihçileri, edebiyatçıları, şairleri aracılığı ile bugüne ulaşmıştır. Şiirlerin bir kısmının tamamen başkasına ait olmasından, bir kısmının ise kısmen değiştirildiğinden şüphe edilmektedir. Kaldı ki günümüze ulaşan kimi şiirler (örneğin: dikey biçimde ortadan kesilmiş gibi) hasarlı bir vaziyette ele geçmiş, çevirilerinin bir kesimi Sappho söylemine dayanılarak faraziye ile üretilmeye çalışılmıştır. (Wikipedia)