Gerçek Edebiyat

Nigar Nerimanbeyov!

Bu ad ve soyad size bir şeyler dedi herhalde.

Evet o, Azerbaycan'ın iki büyük sanatçısının halk ressamı Vidadi Nerimanbeyovun kızı, Tuğrul Nerimanbeyovun'sa kardeş kızıdır. Nigar hanımın adı Avrupa ve Fransa'da en iyi ressamların arasındadır.

Fransa Milli Kültür Federasyonu Bağımsız Fransa ressamlarının ünlü Sonbahar salonunun “TOİLE D'OR” büyük ödülünü tanınmış Azerbaycanlı ressam Nigar Nerimanbeyova'ya sundu. Bununla da o, "2016 yılının Fransa'da ve Avrupa'da en iyi ressamı" statüsünü kazandı. Nigar Nerimanbeyov artık birkaç yıldır Azerbaycan'ı büyük ve büyük ölçekli "ART EN CAPITAL" projesinde temsil ediyor.

Bu proje Paris'in önemli sergi salonunda - Grand Palede Fransa Cumhurbaşkanı François Holland'ın himayesi ile yapılır.



"ART EN CAPITAL"ın esas ve tek ödülü olan “TOİLE D'OR” 1973 yılında Fransa Milli Kültür Federasyonu tarafından kuruldu ve eserleri bu salonda gösterilen az sayıda seçkin ressamlardan sadece birine verilir.

Azerbaycanlı bir ressama ilk kez sunulan bu ödül, şimdiye kadar çeşitli ülkelerden 36 sanatçıya verildi.

Ressamların Grand Paledeki salonunda her yıl 5 bin kadar resimle 2 binden fazla tanınmış ressam yer alıyor. Zamanında bu salon Paul Cezanne, Paul Gaugin, Toulouse Lotrex, TuluzLautrec, Camille Pissaro, Chagall, Dali, Van Gogh, Modigliani gibi büyük ressamlara ün kazandırmıştır.

Nigar Nerimanbeyova, bu durumu, “Bu haberden inanılmaz heyecan geçiriyorum! Sevincimin haddi-hududu yoktur. Mutluyum ki, Azerbaycan'ı Avrupa'nın dünya çapında sanat sahalarında onurla temsil ediyorum, ülkem hakkında en iyi eleştirmenler ve koleksiyonerler söz ediyor. Bu inanılmaz heyecan verici bir başarı. Artık Azerbaycanlı ressamın adı Avrupa ve Fransa'da en iyi ressamların arasına dahil oldu. Elbette, bu, hem de yaradıcılığımın farkında olan hayranlarımın eseridir. Onların sevgi ve samimiyeti bana hep ilham veriyor ve beni mutlu ediyor." diyerek açıklıyor.



Azerbaycanlı ressamın resimleri uzun süredir Avrupa sanatseverleri tarafından hayranıkla karşılanmaktadır. Ünlü Fransız sanat eleştirmeni, akademisyeni Jean-Charles Ase, Nigar Nerimanbeyova'nın yapıtlarını büyük Chagall'la karşılaştırmakta ve yapıtlarını "modern sanat şaheserleri" olarak değerlendirmektedir.


(Nerimanbeyovlar neslinin tarihine kısa bir göz atalım. Babaları şuşalı hukukçu Emirbey Nerimanbeyov Çar II. Nikolay döneminde sürgün olmuş. Kiev'de yaşamış. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra Azerbaycan'a dönmüş ve Bakü'de vali olmuş. Emirbey Nerimanbeyov Karabağ'ın tanınmış beylerinden sayılırdı. Emirbeyin oğlu Ferman (Vidadinin, Toğrul babası) da Şuşa'da doğdu. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti zamanında hükümet ülkenin geleceği için yetenekli gençleri yurt dışına okumaya gönderirken Kararname Nerimanbeyov da Avrupa'ya eğitim almaya giden 40 kişi arasındaydı.



Toulouse Üniversitesi mühendis - elektrik eğitimi alıp Fransızcayı mükemmel öğrenen, Avrupa kültürel değerlerini benimseyen Kararname Ne?rimanbeyov bir Fransız kızla tanıdık olur. Ve  İrma Lya Rude adlı bu terzi-moda tasarımcısı hanımla evlenir. Genç aile hayli süre Fransa'da yaşamış. Toğrul ağabeyi Vidadi Avrupa'da doğdu - 1926 yılında. Sonra onlar Toulous'dan Paris kentine göçüyorlar. 1929 yılında Kararname N?rimanb?yov, karısı İrma Lya Rude ve oğlu Vidadi ile beraber Bakü'ye döner. Hanımı ve 3 yaşındaki oğlu ile Bakü'de bulunan Kararname Ne?rimanbeyov öğrenci arkadaşı olmuş Enerji Bakanı İslamzadenin yardımıyla Mingeçevir SES'de işe girer.
1930 7 Ağustos 1930 tarihinde Nerimanbeyovlar ailesinin ikinci oğlu Tuğrul dünyaya geldi. Avrupa'da eğitim almış ailesinin zengin manevi alemi Toğrul terbiyesine, erken yaşta kapsamlı, mükemmel oluşumuna etki eder. Ancak bir süre sonra Nerimanbeyovlar ailesinin üstünü kara bulutlar alır. Toğrul babası o zaman Avrupa'da eğitim almış birçok Azerbaycanlılar gibi bastırılmış maruz kalıyor, onu tutuklayıp Sibirya'ya sürgüne gönd?iril?r. Ardından 1941 yılında Fransa vatandaşlığından çıkmayan Toğrul'un annesi İrma Lya Rude Bakü'de tutuklanır. İrma hanımı Özbekistan'a - Semerkant'a sürgün ediyorlar. Toğrul annesi tam 1961 yılına kadar sürgünde yaşamaya mecbur olur.

Oğulları artık tanınmış ressam olarak faaliyet göstermeye başladığında anne-baba da beraat ederek Bakü'ye dönerler. İrma hanım Yasamal mezarlığında gömüldü. Oğlu Vidadi de annesinin yanında uyuyur. Toğrul'un kabri ise Paris'te...)



Nigar hanımla sohbetimizde ondan yalnızca iki soruya cevap vermesini rica ettim.


Soru: - Azerbaycanla bağınızı anlatır mısınız?
Cevap: Ben çoktan Paris'te yaşıyorum. Ama vatanım Azerbaycan'ı çok seviyorum. Benim çocukluğum ve gençliğim sevimli Bakümde geçtiğinden ben bu toprağın suyunu şerbetini içmişim.  Hazar'ın kıyılarında bu toprağın büyük musikisi, kültürü ile yetiştim. Bu nedenle benim resmlerime Bakü izleri, onun parlak deseni, halkımızın efsane ve rivayetleri etkili olmuştur. Benim tüm resimlerimi etkileyen sır, özellikle de son sergim olan "Muhabbet Oyuncakları" Azerbaycan'ın eski efsanelerinden gelmedir. Tüm bunlar benim doğma Aze?rbaycanıma bağlılığımın kanıtıdır, aynı zamanda benim damarlarımda iki halkın - Azerbaycan ve Fransız halklarının kanı akıyor, o yüzden de benim resimlerimde Doğu rahatlığı ve azameti ile birlikte Avrupa snobluğu ve havadarlığı da yansıdı.


Soru: Nerimanbeyov soyadından memnun musunuz?

Cevap: Çok iftihar ediyorum ki, benim mensup olduğum Ne?rimanbeyov soyadını babam Vidadi Nerimanbeyov taşımıştı. Azerbaycan resim sanatında sert realizm stilinin yaratıcısıdır ve amcam Toğrul Nerimanbeyov! Henüz çocukluktan bana masal gibi gelen solbent, suluboya ve renkler dünyasında büyüdüm. Akşamları bize babamın ressam arkadaşları yığışardılar: Korkmaz Efendiyev, Ferhad Helilov, Settar Behlulzade, amcam Toğrul Nerimanbeyov. Onlar çay içerIer, şiir okur tartışırlardı. Settar amca bana Nigarcik derdi.

Ve derdi ki, yeni resimlerini bize göster. Ben de kendi "şedevrlerimi" onlara gururla gösterirdim. Settar amca sevinçle diyordu ki, sen büyük bir sanatçı olacaksın. O şekillerimin altından Arap alfabesi ile tanımlar yazardı. Şimdi Fransa'da ve Avrupa'da tanınan ressamdır. Adım Fransa ve Avrupa'nın en iyi sanatçıların arasına dahil edildi. Bir takım büyük ödüller kazandım. Babamın ve amcamın taşıdığı bu soyadı şerefle sürdürebilmek tek dileğim.

Azad Karadereli
(Yazı dergisi, Bakü)