Gerçek Edebiyat

17 Ocak Salı günü, öğlen saatlerinde hayata gözlerini yuman Prof. Dr. Ümit Hassan, çok yönlü bir bilim insanı olarak, Türk dünyasının en seçkin bilim insanlarından biriydi.

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu ve Lefkoşa Milletvekili Ahmet Savaşan’ın da hazır bulunduğu törende Prof. Dr. Ümit Hassan’ın eşi Süheyla Hassan ve kızları Ayşe Ferda Hassan ve Erdem Nefes ile Yakın Doğu Üniversitesi Kurucu Rektörü Dr. Suat İrfan Günsel ve Yakın Doğu Oluşumu Mütevelli Heyeti Üyesi Prof. Dr. İrfan Suat Günsel başta olmak üzere Günsel Ailesi, Yakın Doğu Üniversitesi rektör yardımcıları, dekanlar, enstitü müdürleri, akademisyenler, öğrenciler ve üniversite çalışanlarının katılmasıyla yapıldı.

Girne Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İlkay Salihoğlu, Lefke Avrupa Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Ali Yükselen, Uluslararası Final Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Yaratan, Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Levent Taner de Yakın Doğu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ümit Hassan’a son görevlerini yapmak üzere Yakın Doğu Üniversitesi Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen törende hazır bulundu.

Prof. Dr. Ümit Hassan’ın ebediyete uğurlandığı törende, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, Yakın Doğu Oluşumu Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. İrfan Suat Günsel, Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Tarihi Araştırma Görevlisi Dr. Erkut Ziya Sivrikaya ve Yakın Doğu Üniversitesi öğrencileri adına Süleyman Gündüz birer konuşma yaptı.

ÜMİT HASSAN’I ANLATAN DUYGU DOLU VİDEO

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunduğu törende Prof. Dr. Ümit Hassan’ı anlatan duygu dolu bir video gösterimi de yapıldı. Katılanların gözyaşlarına boğulduğu törenin ardından, Prof. Dr. Ümit Hassan’ın naaşı Lefkoşa mezarlığında ebedi istirahatgahına uğurlandı.

Lefkoşa Mezarlığı’nda Prof. Dr. Ümit Hassan için kılınan cenaze namazına Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi Prof. Dr. Metin Feyzioğlu, YÖDAK Başkanı Prof. Dr. Turgay Avcı ve eski Başbakan Faiz Sucuoğlu da katıldı.

ÜMİT HASSAN'IN PEŞİNDEN KONUŞMALAR

Konuşmasına “Tarifsiz bir üzüntü ve dolmayacak bir boşluk hissi ile hayatımın en zor görevlerinden birini yerine getiriyorum. Büyük bir çınarı uğurlarken konuşmak bana düştü” sözleriyle başlayan Yakın Doğu Oluşumu Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. İrfan Suat Günsel, Prof. Dr. Ümit Hassan’ın Yakın Doğu Ailesi’ne katıldığı 1993 yılında kendisinin sadece 11, üniversitenin ise 5 yaşında olduğunu hatırlatarak, “Dile kolay, 80 yıllık ömrünün tam 30 yılını Yakın Doğu Üniversitesi’ne ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne adadı. Bu ülke için çok şey yaptı. Kurucu rektörümüz Dr. Suat Günsel’in en büyük yol arkadaşıydı. Bizlerin ise ak sakallısı. Bilgeliğiyle, sözüyle, özenle seçtiği kelimeleriyle Yakın Doğulu olmanın felsefesini öğretti bize. Yakın Doğuluydu o Yakın Doğu’nun ta kendisiydi!” ifadelerini kullandı.  

“Onunla büyüdük, birlikte yürüdük, büyük badireleri omuz omuza atlattık, çok büyük başarıların gururunu birlikte yaşadık” diyen Prof. Dr. Günsel, Prof. Dr. Ümit Hassan’ın çok yönlü bir bilim insanı olduğunu vurgulayarak, “Ümit Hocam, büyük bir çınar ağacıydı. Adeta; bu çınarın her dalında başka bir bilim, her yaprağında başka bir bilgi yeşeriyordu. Hukukçu, siyaset bilimci, sosyolog ve tarihçilik vasıflarının her birinde büyük eserler vermiş, Türk dünyasının yetiştirdiği en büyük alimlerden biriydi. Bu alanları birbirleri ile sentezleyerek, çok önemli dersler verdi, binlerce öğrenci yetiştirdi. Ne mutlu ki, Hukuk Fakültesi sıralarında geçirdiğim üniversite yıllarında benim de Hocam oldu. Akademisyenlik hayatımda ise en büyük yol göstericimdi” dedi.

Geçen yıl, Ocak ayında, adanın en büyük kütüphanesi olan Yakın Doğu Üniversitesi Büyük Kütüphane’nin en büyük salonuna Prof. Dr. Ümit Hassan Cumhuriyet Salonu ismini verdiklerini söyleyen Prof. Dr. İrfan Suat Günsel, bu törende, Prof. Dr. Ümit Hassan’ın “En büyük borcum, yarım yüzyılı aşkın süredir beni öğrenmeye sevk eden öğrencilerime. Onların sâyesinde öğrendim” sözlerini kullandığını hatırlattı.

Prof. Dr. İrfan Suat Günsel, “Merak etme, Hocam... Borcunu, fazlasıyla ödedin. Adın; öğrencilerinle, öğrettiklerinle sonsuza dek yaşayacak. Büyük emeklerinle her bir tuğlasında alın terini taşıyan ve bugün; dünya biliminin en seçkin kurumlarından birine dönüşen Yakın Doğu Üniversitesi var oldukça adın hiç unutulmayacak. Bıraktığın eserler; yeni kuşaklara ışık saçmaya devam edecek. Bil ki Hocam, emanetine bütün varlığımızla sahip çıkacak, her zaman sana layık olmak için çalışacağız. Nurlar içinde, huzur içinde, rahmetle uyu Hocam. Her zaman yanımızda, her zaman aklımızda, her zaman kalbimizde olacaksın” özleriyle konuşmasını sonlandırdı.

CUMHURBAŞKANI ERSİN TATAR ÜMİT HASSAN İÇİN SÖYLEDİKLERİ

Prof. Dr. Ümit Hassan’ı son yolculuğunda yalnız bırakmayan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, törendeki konuşmasına “Yakın Doğu Ailesi’nin değerli üyesi Prof. Dr. Ümit Hassan’nın aramızdan ayrılışının derin üzüntüsü içindeyim” sözleriyle başladı.

“Prof. Dr. Ümit Hassan bilgeliğiyle, insanlığıyla, akademik başarısıyla 30 yıl boyunca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne ve Yakın Doğu Ailesi’ne nice güzellikler kattı. Kendisine verdiği tüm emekler için burada bir kez daha teşekkür ediyorum” diyen Cumhurbaşkanı Tatar, Prof. Dr. Ümit Hassan’nın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin eğitimine olan katkısından da bahsetti. Cumhurbaşkanı Tatar, Prof. Dr. Hassan’nın her zaman anılacağını belirterek “Hocamızın kendine has yorumu, bilgeliği, insanlığı doğrultusunda bizlere aşıladığı bilgiler ve sözleri hep kulağımızda olacak” dedi.

Cumhurbaşkanı Tatar, “Sayısız öğrencinin kalbine ve hayatına dokunmuş olan Prof. Dr. Ümit Hassan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tarihi içinde kalıcı izler bırakarak, hepimizin gönlünde taht kurarak aramızdan ayrılıyor” ifadelerini kullandı.

Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu ise “Değerli hocamızla ne zaman bir yerde karşılaşsam her zaman dikkatli bir şekilde onu dinlerdim. Çünkü bilgisi ve üslubu ile insanı kendine çekiyordu ve sahip olduğu bilgi birikimiyle kendine hayran bırakıyordu” dedi.

Bakan Nazım Çavuşoğlu, “Değerli hocamız, hayatının her alanında başarılıydı. Örnek bir insan olmasının dışında akademik hayatta da birçok başarıya imza atmış ve bu alanda da birçok insanın gönlünü fethetmişti. Özellikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin eğitim hayatı konusunda yapmış olduğu özverili çalışmalar ve mezun ettiği sayısız öğrenciler bugün bir kez daha ne kadar başarılı bir akademisyen olduğunu bizlere gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Ümit Hassan’nın fikirleriyle, anılarıyla, kattığı güzellikler ile her zaman sevenlerinin yanında olacağını söyleyen Bakan Nazım Çavuşoğlu, “Yakın Doğu Ailesi, değerli ve önemli bir çınarını kaybetmiş gibi görünse bile aslında bu bir kayıp değil. Çünkü çınarların en büyük özellikleri saldıkları köklerden yeni çınarların yükselmesidir. Prof. Dr. Ümit Hassan’ın Yakın Doğu Üniversitesi’ne, büyük çınarlara dönüşecek pek çok kök saldı. Bu büyük çınar, yetiştirdiği nice çınarlarda sonsuza kadar yaşayacak” dedi.

 Prof. Dr. Ümit Hassan’nın 18 yıllık öğrencisi olan Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesi  Hukuk Tarihi Araştırma Görevlisi Dr. Erkut Ziya Sivrikaya, Prof. Dr. Ümit Hassan’nın herkes tarafından sevildiğini söyleyerek “Prof. Dr. Ümit Hassan, benim örnek alıp taklit etmeyi asla başaramadığım bir insandı. O, sahip olduğu nezaketi, bilgisi ve kültürüyle herkesin kalbine dokunmuş biriydi. Günün sonunda gerçek ölüm unutulmayla gerçekleştir. O hiçbir zaman unutulmayacak koca bir değerdi. Ben bundan sonraki derslerimde de her zaman bu büyük çınarla olmaya devam edeceğim” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Ümit Hassan’nın kendisinde ayrı bir yeri olduğunu belirten Dr. Erkut Ziya Sivrikaya, “Hocam, büyük bir Galatasaray tutkunuydu. Yakın Doğu Üniversitesi’ne duyduğu tutku ise bir başka büyüklükteydi” dedi. “Derse her başladığında, ‘Söz veriyorum kısa konuşacağım’ derdi ama hep uzun konuşurdu ve kendisini sonuna kadar dinletmeyi bilirdi. Ders anlatırken nefes aldığını söylerdi” ifadesini kullandı.

Ümit Hassan'ın son paylaşımı:

PROF. DR. ÜMİT HASSAN KİMDİR?

1943 İstanbul doğumlu olan Prof. Dr. Ümit Hassan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Ziraat Bankası’nda dört yıl çalıştı. Doktora alanı, “Kamu Hukuku ve Devlet Teorileri”dir. Prof. Dr. Hassan, 1969-1984 yıllarında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde lisans düzeyinde Kamu Hukuku ve Devlet Teorileri, İslâm ve Türk Düşünce Tarihi, Osmanlı Ekonomik-Sosyal-Siyasal Yapısı, Siyasal Düşünceler Tarihi derslerini verdi.

Doktora seviyesinde ise Devlet Kuramları, İslâm ve Türk Düşünce Tarihi’nde Kaynaklar, Çağdaş Doktrinler derslerini verdi. 1985’de Sedat Simavî Sosyal Bilimler Ödülü’nü aldı.

1985-1992 yıllarında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Avrupa Topluluğu Merkezi’nde Uygarlık Tarihi, Osmanlı Ekonomik-Sosyal-Siyasal Yapısı, Siyasal Antropoloji, İslâm ve Türk Düşünce Tarihi, Avrupa’nın Toplumsal ve Hukukî Yapısının Temelleri derslerini verdi. Siyasal Teorilerin Felsefî Temelleri, Devlet Kuramları, İslâm ve Türk Tarihi’nde Kaynaklar, 19.- 20. Yüzyıllarda Türk Fikir Tarihi doktora derslerini üstlendi. Ana Britannica’nın ‘K’ harfinden başlayarak) Türklerin tarihine ilişkin çok sayıda maddesini kaleme aldı.

1993’den bugüne, Kıbrıs’ta Yakın Doğu Üniversitesi’nde görev alan Prof. Dr. Hassan, Yakın Doğu Üniversitesi’nde Osmanlı Sosyal-Siyasal-Hukukî Yapısı, Hukuk Tarihi, Türk Dış Politikasının Temelleri, Türk Romanında Sosyal-Siyasal Yapı, II. Meşrûtiyet Sonrası Türk Şiiri’nde Temalar, Spor Tarihi lisans ve lisansüstü derslerini verdi. 2000’den bugüne Yakın Doğu Üniversitesi rektörü olarak görev yapmaktaydı. Prof. Dr. Ümit Hassan’ın Türklerin Tarihi, İslâm Düşünce Tarihi, Devlet Teorileri ve Siyasal Antropoloji alanlarında kitapları ve makaleleri bulunuyor. Koyu bir Galatasaray taraftarı da olan Prof. Dr. Ümit Hassan, aynı zamanda UltrAslan mensubuydu.

ESKİ TÜRK TOPLUMU ÜZERİNE İNCELEMELER VE ÜMİT HASSAN

Şamanlık inanç sistemi, kökeni ve temel özellikleriyle, tek tek kandaş topluluklar bakımından ve hayat tarzı olarak kandaş toplum bakımından arkaik bir asla dayanır; dünya gelişimi bakımından tarihöncesi’ne aittir; yeryüzünde hiçbir uygarlığın (medeniyet) mevcut olmadığı dönemin ürünüdür ve societas’la bütünleşir. Hattâ, şamanlığın oluşum serüveni, takvimsel zaman bakımından, uygarlığın doğuşundan (Mezopotamya-Sümer) en az 20000 ilâ 25000 yıl öncesinde başlar.

Orta Asya şamanlığı, bütün ilkel toplulukların inançlarıyla aynı temellere dayanan uyguladığı “teknik”ler itibariyle Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avustralya ve dünyanın bütün yörelerine yayılmış ilkel-kandaş topluluklardaki pratiklerle örtüşen; özel olarak coğrafya üretici gücü doğrultusunda oluşmuş bulunan; avcılığın geçim tarzıyla köklenmiş; gelişimi itibariyle avcılığın manevî mirasını devralmış olan Asya göçebeliğinin ayrılmaz bir tamamlayıcısı olmuş; kandaşlığın toplu eylemini simgeleştirerek bir Tarih gücü hâline getirmiş temel inanç sistemidir.

Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler, Türkçede bu alanda üretilmiş az sayıdaki telif çalışmalardan biridir. Yapıt boyunca, Orta Asya ve eski Türk toplumunun gelişim-değişim dinamikleri çok canlı biçimde ele alınırken, antropoloji ve siyaset biliminin zengin örneklerine de tanıklık edilmektedir.

Anahan (anaerkil) örgütlenmenin esasları, şamanlığın toplum yapısındaki yeri ve bugüne uzanan etkileri, Türklerde inanç, eylem ve davranış biçimlerinin kökenleri, Türk toplumu hakkında kanıksanmış kimi tezlerin çürütülmesi ve bazı yeni tezlerin değerlendirilmesi “han/hakan” terim-kavram’ının gerisinde yatan toplumsal gerçekliğin zaman içindeki değişimi, kitapta işlenen bazı konular arasındadır.

Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü’nü almış bulunan eser, özellikle, “devlet” konusu ile ilgili olarak, çeşitli tarih-dışı eğilimleri sergilemesi ve eleştirmesiyle de dikkat çekicidir.

gerçekedebiyat.com