Gerçek Edebiyat

16 Yıllık Merkel döneminden sonra yapılan seçimlerde partilerin kazanımları olsa da tek başına iktidar olmaya yetecek oy çoğunluğunu elde edememelerinden sonra gözler ekonomi çevrelerinde endişeli bir bekleyişe yol açabilecek uzun koalisyon görüşmelerine ve belirsizlikler sahnesindeki koalisyon seçeneklerine çevrildi.

Bir araştırma şirketi tarafından yapılan ankette halkın yüzde 55'i SPD, Yeşiller ve FDP'nin oluşturacağı koalisyonu desteklerken hHalkın yüzde 22'si ise CDU/ CSU, FDP ve Yeşiller koalisyonuna olumlu bakıyor.

Yine ARD'nin yaptırdığı bir ankete göre ise katılımcıların yüzde 62'si SPD adayı Olaf Scholz'u desteklerken, yüzde 16'sı CDU/CSU adayı Laschet'in başbakan olmasından yana.

BELİRSİZ SÜREÇ BAŞLADI

Almanya seçimini kazanan SPD ile hezimete uğrayan Birlik Partileri, iktidar olabilmek için FDP’nin ve Yeşiller peşine düştü. Seçimden yüzde 25.7 oyla birinci parti çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD), iktidar çoğunluğunu sağlayabilmek için yüzde 11.5 oy 92 milletvekili ile kilit parti konumuna geçen Hür Demokrat Parti'yi (FDP) ikna çabasına başladı.

Hükümette halen Maliye Bakanı olarak görev yapan Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) başbakan adayı Olaf Scholz ise seçmenin üç partiyi oylarıyla güçlendirdiğini va arkasında olduğuna dikkat çekerek özellikle anahtar parti konumunda olan FDP'nin böyle bir koalisyona girmesi için ikna edilmesi gerektiğini söyledi.

SPD Partisinin Meclis Grup Başkanı Rolf Mützenich ise, bu hafta içinde Yeşiller ve FDP ile ön görüşme yapabileceklerini açıkladı. Partisi için görüşmelerde şimdilik kırmızı çizgilerinin belirlenmediğini ifade eden Mützenich, kendileri için asgari saat ücret, konut sorunları ve iklim krizine ilişkin konuların öncelik taşıdığını belirtti.

Mützenich, “Ancak biz kamuoyu önünde koalisyon görüşmelerini yapmayacağız.” dedi.

Bir an önce Hükümetin kurulabilmesi için kapalı kapılar ardında toplantılar ile beraber fısıltı haberler de medyada yer almaya başladı.

FDP, BİRLİK PARTİLERİNE YAKIN

Almanya'da 16 yıllık Merkel dönemine son veren 26 Eylül seçimleri, aynı zamanda Almanya'daki toplumsal ve siyasal dönüşümün yeni dinamiklerini ortaya çıkaracağını Merkel, CDU/CSU'nun Bavyera'daki toplantısında dikkat çekmiş ve olası bir sol koalisyon konusunda uyarılarda bulunarak "Almanya'da istikrarın devam etmesini istiyorsanız, Laschet'e oy vermek zorundasınız" ifadesini kullanmıştı.

Merkel’in uyarısı gerçekleşti. Seçimlerde hezimete uğrayan Birlik partileri CDU/CSU karışırken seçimi kaybeden ve başbakanlık şansını değerlendiremeyen Armin Laschet’e tepkiler büyümeye, istifası istenmeye başladı.

Birlik partilerinin seçmeninin homurtuları parti içinde, Laschet’e karşı tepkileri çoğaltmaya başladı.

Parti içinde sızan haberler Laschet’in popülaritesinin olmamasıyla ilgili her gün yapılan yeni anketlerin karşısında hayal kırıklığı ve umutsuzluğun yarattığı baskıdan bunalıp sonunda pes edeceği üzerinde...

Birlik partilerini başbakan adayının en büyük şansı FDP'nin kendisine yakın olması.

Sağ Liberal bir görüşü savunan FDP’nin SPD ile koalisyon görüşmelerinden bir sonuç çıkmayacağından umutlu olan Laschet, seçim yenilgisinin hemen ardından FDP lideri Christian Lindner ile pazarlığa başladı.

LASCHET'İN TEK ŞANSI!

Birlik partileri seçmenin güvenmediği, Merkel’in takipçisi olarak kabul edemediği Laschet’i sadece halkın yüzde 13'ü  Başbakan olmasını istiyor. Birlik seçmenleri arasında bile, sadece yüzde 38'i Laschet'in desteklerken, Laschet’in başbakan olmasının isteyen FDP  seçmenlerini oranı ise sadece yüzde 13 .

Tüm olumsuzluklara karşın kendi liderliğinde bir hükümetin kurulmasının tek ihtimali Yeşiller ve FDP ile kurulacak bir koalisyon hükümeti.

FDP'nin SPD ile anlaşamaması veya anlaşmaya yanaşmaması, Laschet'e başbakan olma imkanını doğuracak. Ancak bunun için SPD'nin yaptığı görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması lazım.

YEŞİLLER

25 yaş altı grupta Yeşiller en popüler parti. En genç seçmen grubunda oyların yüzde 23’ü Yeşiller Partisine gitti. Yeşiller Partisini 18-39 yaş grubu seçmenlerin yüzde 25'i  hükümette görmek istiyor. Seçimlerden sonra konuşulan konu ise kurulacak koalisyon hükümetinde başbakan yardımcısının, Yeşiller başbakan  adayı olarak henüz başarısız olan eş parti lideri Annalena Baerbock’un mu yoksa diğer eş başkan Robert Habeck’in mi olacağı yönünde?

Spiegel dergisinde bu soruya yanıt veren Yeşiller Partisinin 67 yaşındaki üyesi Milletvekili Jürgen Trittin  "Hükümetin kurulmasının ardından kimin hangi mevkiye geleceğine karar verilir. Bu kararı da sadece iki kişi değil, parti karar verir.” diyerek Yeşiller Partisi içinde yaşanma olasılığı olan  bir –başbakan yardımcılığı– tartışmasını önlemiş oldu.

AFD’DE ANLAŞMAZLIK

Bir önceki seçime göre 2,3 puan düşen ve özellikle Almanya'nın yine doğu eyaletlerinden Thüringen'de en çok oy alan parti olan Brandenburg ve Mecklenburg-Vorpommern'de ikinci sırayı almayı başararak oyların yüzde 10,3'ünü alan sağ popülist Almanya için Alternatif (AfD) partisi kurmayları ise  partinin aldığı oy oranının iyi mi yoksa kötü mü olduğu konusunda fikir ayrılığı yaşadı. Partinin başbakan adayları Alice Weidel ve Tino Chrupalla seçim sonuçlarından memnun olduklarını söylerken parti eş genel başkanı Jörg Meuthen, “Partinin yüzde 10'un üstünde oy olmasının bir başarı olarak kabul edilmesinin yanısıra partinin büyük oy kayıpları" yaşamış olmasının da hakikatin bir parçası olduğunu dikkat çekerek, ortada bir başarı olmadığını ifade etti.

CSU'DA ÇÖKTÜ

GENEL seçimlerde sadece Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) değil, kardeş parti Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) de hezimete uğradı. Genel seçimlere sadece Bavyera'da giren CSU, son 70 yılın en kötü seçim sonucunu aldı. CSU'nun aldığı oy oranı yüzde 31.7'de kaldı. Böylece CSU 2017'deki seçimlere göre 7.1 puan oy kaybetti.

SONUÇ

Yıllardır koalisyonlarla yönetilen Almanya’da değişen bir şey olmadı. Halk ufak partileri güçlendirdi. CDU/CSU ve SPD'nin yıllardır süren iktidarı sona erdi. Seçmenler, değişimden yana oy kullandı.

Belirsiz bir koalisyon dönemine girildi. Salgın’ın etkisini üzerinden atamayan ekonomik çevreler de endişeli bir bekleyiş tedirginliği yaşanmaya başladı.

Günlerce konuşulacak olan Jamaika koalisyonu seçeneği yazılı ve görsel basının ana teması oluverdi. (Siyah-Yeşil-Sarı -Hristiyan Birlik-Liberaller-Yeşiller- renklerden oluşan bu koalisyon seçeneği, -bayrağının renklerinden dolayı- "Jamaika koalisyonu" olarak adlandırılıyor.)

Ne olursa olsun Almanya’da pek fazla bir değişenlik yaşanmayacak. Sistemin çalışan ve üreten dişlilerine yerleştirilecek asgari saat ücreti, konut sorunları ve iklim krizine ilişkin konuları ile sistem kaldığı yerden çalışmaya başlayacak.

Erdem Buyrukçu (Köln)
Gerçekedebiyat.com