Gerçek Edebiyat

Filmler eskiden ya sinemalarda ya TRT’de gösterilirdi. Bugün severek izlediğimiz nice eski film o dönemin şartlarına göre sözleşme yapmışlar bugünün gelişen dijital ortamını hayal bile edememişlerdi. Nitekim bu iki kurum (yapımcı ve TRT) bir kez telif ödüyor tüm haklara sahip oluyordu.

Milliyet yazarı Ali Eyüboğlu bugün yazdığı yazıda telif yasasıyla ilgili yeni gelişmeleri yazdı.

“Öykünün sahibi Cengiz Aytmatov, senarist Ali Özgentürk, yönetmen Atıf Yılmaz ve müzikleri yapan Cahit Berkay, oyuncular Türkan Şoray ve Kadir İnanır, bu filmin TV, VHS, DVD, dijital platformlar ve festivallerden kazandığı paradan bir kuruş telif almadı.” diye yazan Eyüboğlu, “Hepsi yapımcı Arif Keskiner’in cebine gitti.” diye vurguladı.

Eser sahiplerine ve oyunculara bir kere para ödeyip çektikleri filmleri televizyonlara ve çıkan yeni mecralara sattıkça para kazanan yapımcılara Kadir İnanır’ın sitemi hep şuydu:

“Yapımcılar, oynadığım filmleri televizyonlara ve başka mecralara satıp para kazandıkça evime bir çiçek gönderseydi, Türkiye’nin en büyük çiçekçisi olurdum.”

Kemal Sunal, meslektaşı ve kendisi gibi Çiçek Bar müdavimi olan Kadir İnanır gibi yapımcılardan çiçek beklemek yerine hakkını aramak için yargıya gitti.

KEMAL SUNAL

Kemal Sunal yaşarken sonuçlanmayan davalar, o ölünce ailesine miras kaldı. Sunal Ailesi de işin peşini bırakmadı. Kemal Sunal’ın hayattayken başlattığı telif savaşı ölümünden tam 24 yıl sonra sonuçlandı.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, oynadığı filmlerde komşu hak sahibi Kemal Sunal’ın mirasçılarından izin alınmaksızın yapılan haksız kullanımlar nedeniyle yapımcıların davacılara tazminat ödemesine hükmetti.

Mevcut Telif Yasası gereğince müzik yayını yapan her mecranın, müziğin meslek birlikleriyle anlaşma yapıp, belirlenen tarifeler üzerinden telif ödemesi gerekiyor. Ancak başta bazı oteller olmak üzere birçok işletme, müzik meslek birlikleriyle lisans anlaşması yapmıyordu.

Bu da müzik eseri sahipleri için ciddi telif kaybı demekti.

Meslek birlikleriyle otel, motel, pansiyon ve konaklama tesisleri arasında bir türlü çözüme kavuşmayan bu soruna neşteri Kültür ve Turizm Bakanlığı vurdu. Bakanlığın taraflarla iki yıldır sürdürdüğü görüşme ve çalışmalar sonuçlandı.

Türkiye’deki tüm otel, motel, pansiyon ve konaklama tesisinin çaldıkları müzik için meslek birliklerine telif ödemesini gerektiren düzenleme Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 21 bin civarındaki işletmeden cezalı duruma düşmek istemeyenler 31 Ekim 2023’e kadar gerekli sözleşmeleri imzalamak zorunda.

MESAM Başkanı Recep Ergül, devrim niteliğindeki bu kararda, otel meslek birlikleri TÜROFED ve TUROB’un çözüm üretmeye ve iş birliğine dayalı yaklaşımının da büyük payı olduğunu açıkladı.

Eser sahiplerinin haklarına kavuşması adına çok güzel bir gelişme bu.

Gerçekedebiyat.com