Böcekleri uzak tutan bitkilerin kimyasal savunma mekanizmaları üzerine araştırma yapılıyor
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi (EBYÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü liderliğinde, Scrophularia (sıraca otu) olarak bilinen bitki grubunun arılar dışındaki zararlı böcek türlerini kendine yaklaştırmamasına olanak tanıyan kimyasal savunma mekanizmaları üzerinde çalışmalar yürütülüyor.
EBYÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Kandemir liderliğindeki ekip, araştırmalara İl Milli Eğitim Müdürlüğünden bir araştırmacı ve İstanbul Üniversitesinden bir danışmanın da katılımıyla Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) projesi kapsamında sıraca otu bitki grubu üzerinde çalışma başlattı. Munzur Dağları ve çevresinde belirlenen 8 sıraca otu türü üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda, bitkilerin arılara özelleştiği ve sinek, kelebek gibi istenmeyen böcekleri salgıladıkları kimyasallarla uzaklaştırdıkları belirlendi. Bilim insanları, nektar ve koku kimyası arasındaki ilişkiyi inceleyerek, projenin sonunda sıraca otunun zararlı böceklere karşı doğal bir böcek kovucu potansiyele sahip olup olmadığını tespit etmeyi amaçlıyor. Proje yürütücüsü Prof. Dr. Ali Kandemir, AA'ya yaptığı açıklamada, bazı bitki türlerinin kendilerine zarar veren böceklere karşı stratejiler geliştirdiğini söyledi. Bitkilerin yapısal ve fiziksel stratejilerinin yanı sıra, kimyasal maddeler üreterek savunma mekanizması oluşturduklarını belirten Kandemir, bu kimyasal savunmaların bitkilerin yemeye karşı korunduğu en önemli mekanizma olduğunu vurguladı. Bitki gruplarının besin değeri açısından genelde düşük ve fakir olduğunu ekleyen Kandemir, sıraca otu bitki cinsinin bu gruplardan biri olduğunu belirtti. Türkiye'de 66 türü bulunan sıraca otunun daha önce arılara özelleştiği ve diğer böcek gruplarını tozlaşma sırasında kendisine yaklaştırmadığını fark ettiklerini ifade etti. Araştırmalar sonucunda TÜBİTAK'a yeni bir proje sunduklarını belirten Kandemir, etkin ekiplerinin yardımıyla Erzincan ve çevresinde seçtikleri sıraca otu türlerinin nektar ve koku kimyasının bileşenlerini ortaya çıkaracaklarını söyledi. Aynı zamanda, Erzincan ve çevresindeki diğer seçili bitkilerin de nektar ve kokusunu analiz edip karşılaştırmalı çalışmalar yapmayı planladıklarını ekledi. Arıların özelleşmesinde etkili olan ve diğer böceklerin bitkiden uzak durmasını sağlayan bileşiklerin belirlenmesi üzerine çalışacaklarını da ifade etti. Gercekedebiyat.com
YORUMLAR