Son Dakika



Yazı ve ok arasında sarsılmaz ve derin bir bağ vardır aslında. Okun ivmesidir kaleme güç veren. O gücün gerektirdiği irade ise çelikte vardır.

Gerçekten yadsıyamayız bunu. Dünyanın her yanının savaş alanı olduğu bu günlerde özellikle.

Edebiyatın “dada”dan kurtulduğu ya da oyunun da savaşa katıldığı bir dönemi yaşıyoruz. Adına ister “post truth” ister “sahte gerçeklik”, isterseniz “hakikat ötesi” deyin bu insanlığın insan kalabilme mücadelesinden başka değil.

Edebiyat ve dil açısından ise, edebiyatın yaşam mücadelesidir ve dada’dan kurtulmak için çektiği, çekeceği bütün zorlukların ilanıdır.

Bu gerçeği en çok liberal diktatörler ve onların soytarıları biliyor elbette.O soytarılar ki,binlerce yıllık bir dili ve edebiyatı yaratan bir kavmi ve milleti yok sayabiliyor. Yeni ve sivil olmak böyle bir şey çünkü.

Ya da Taylan Kara’nın dediği gibi “Edebiyatla ahmaklaştırma ve felsefeyle çökertme”.

İşte bunu yapmak isteyenler yeni bir kavram daha uydurdular: Uzun yazı ya da longbow

“Long Bow” bir ok türü. İlk örneği 1991’de Ötztal Alpleri’ndebulunmuş.Meşhur buz adam Ötzi’nin uzun yayıymış.

Sonra meşhur Yüzyıl Savaşları’nda arsızlıklarının altın çağını yaşamış. Bu tür okçulukla ilgili VIII.Henry’e sunulmak üzere bir kitap da yazılmış elbet. Roger Ascham'ın yazdığı Toxophilus.

Long Bow alfabeden “D” harfine benzer. Bu D ok hafif, hızlı ve sessizdir.

Bu kadarla değil elbette.

“Türkçe Edebiyat” zırvalığını savunan K24 Behçet Çelik’in Suat Derviş hakkında yazdığı yazı dizisini şu ifadelerle paylaşmış: "Tefrika edildikten uzun yıllar sonra ilk kez kitap olarak yayımlanan Suat Derviş romanları hakkında Behçet Çelik'in kaleme aldığı kitap boyutundaki uzun yazıyı K24'te tefrika ederek yayımlıyoruz..."

K24, anlaşılan Türkçe’den de vazgeçerek, kitap boyutundaki uzun yazıyı tefrika edeceklerini duyurmuş.

Bakınız Türk Dil Kurumu tefrika sözcüğünü nasıl açıklıyor:

“Gazete veya dergilerde çıkan, birbirini tamamlayan yazılardan oluşan dizi”

Peki K24 ne demiş: Kitap boyutundaki uzun yazıyı tefrika ederek yayımlıyoruz.

Bizim yazı dizisi olmuş, kitap boyutundaki uzun yazının tefrika edilmesi.

Peki nereden geliyor bu tarif şekli? Elbette Batı dillerinden. Bizim yazı dizisi ya da sadece tefrika diye açıkladığımız eylemi Batı dillerinin mantığıyla düşünerek yazarsanız, kitap boyutundaki uzun yazının tefrika edilmesi çıkar. (İsterseniz Almanca’ya ya da İngilizce’ye çevirin.)

Türkçe’de dışardan gelmeyen bir kavram uzun uzun tarif edilmez. O yüzden tonlama ve hatta mimik bizim dilimizde önemlidir. Söylenenle söylenmeyen arasındaki belirsizlik ise Türkçe’nin büyüsüdür.

Peki uzun yazı nedir? Uydurma olduğu çok açık bir kavramdır. Uydurmadır çünkü ne yayın tarihimizde ne de Türk dilinin tarihinde böyle bir tanımlama vardır. İkincisi yanlış kullanımdır. Çünkü yazının uzunluk ölçüsü yoktur. Her insanın okuma süresi farklıdır. Belki dergilerin sınırlı sayıdaki yerini göz önünde bulunabiliriz fakat sınırsız yerin olduğu bulut çağında bundan söz etmek de güç.

Bin vuruştan sonrası bir kişi için uzun olabileceği gibi kimisi için de bir iki tane leblebi yemek gibidir.

Diyelim ki kitap boyutu bir uzunluğu, hacmi gösteriyor. Öyleyse uzun yazı demeye gerek var mı? Kitap dosyasını tefrika ediyoruz demek çok mu zor? Ya da sadece yazı dizisi….

Aslında zor değil ancak Türkçe’yi “yazı dili” haline getirmek için bu yola başvuruluyor.

Sadece K24 özelinde değil, akademik yazımda öyle. Bakın size bir makale başlığı örneği vereyim:

“Bir bitki olarak Lahana’nın sebzecilik tarihindeki yeri.”

Bu kalıba uygun herhangi 7 sözcük yazdığınızda akademik bir metnin başlığını atmış oluyorsunuz. Ve böylelikle bilgisizliğinizi saklamış oluyorsunuz.

Oysa “Lahana Tarihi” demek daha net ve anlaşılır.

Bu nedir, bu aslında Tanıl Bora ve İletişim Yayınları Türkçe’sidir. Türkçe’nin Kavala lehçesi diyebiliriz!

Türkçe bilenin işi rast gider ama, Kavalaca bilenlerin işi bu coğrafyada çok zor.

Gözen Esmer
Gerçek Edebiyat

ÖNCEKİ HABER

BENZER İÇERİKLER

YORUMLAR

Yorum Yaz

Kişisel bilgileriniz paylaşılmayacaktır. Yorumunuz onaylandıktan sonra adınız ve yorumunuz görüntülenecektir. (*)