Gerçek Edebiyat

2025 itibarıyla sigara satışlarından yaklaşık 1 trilyon dolar gelir elde etmesi beklenen tütün şirketleri, özellikle gençleri hedef alan pazarlama yöntemleriyle sigara tüketimini teşvik ediyor.

Bu durum, dünya çapında halk sağlığını tehdit eden büyüyen bir sorun oluşturuyor. Sigaranın zararlarına dair farkındalığı artırmak ve kullanımını azaltmak için 31 Mayıs her yıl "Dünya Tütünsüz Günü" olarak kutlanıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bu yılın temasını "Cazibeyi Kırmak: Tütün ve nikotin ürünlerinde endüstri taktiklerini açığa çıkarmak" olarak belirledi.

Sigara tüketimi, dünya genelinde her 10 yetişkinden 1’inin ölümüne neden olurken, önlenebilir ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alıyor. Tütün kullanımı akciğer kanseri, ağız kanseri, kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarının yanı sıra diş çürümesi ve cilt kırışıklıklarına da sebep oluyor. Özellikle gençler arasında merak uyandıran bu ürünler, kamu sağlığı için büyük bir tehdit unsuru teşkil ediyor.

Tütün şirketleri, ürünlerini daha cazip hale getirmek adına farklı pazarlama stratejileri geliştiriyor.

Çevrim içi istatistik portalı "Statista"nın verilerine göre, tütün endüstrisi, özellikle gençleri hedefleyen agresif pazarlama teknikleriyle yıl sonuna kadar yaklaşık 1 trilyon dolarlık gelir elde etmeyi planlıyor.

Dünya genelindeki sigara kullanım oranlarına bakıldığında, Nauru, Myanmar, Sırbistan, Bulgaristan ve Endonezya en çok sigara tüketilen ülkeler arasında sayılırken; Nijerya, Gana ve Panama ise listenin alt sıralarında yer alıyor.

DSÖ’ye göre, dünya çapındaki yaklaşık 1,3 milyar tütün kullanıcısının yüzde 80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor. Sigara tüketiminin en yoğun olduğu bölgeler ise Güneydoğu Asya ve Balkanlar. DSÖ’nün paylaştığı veriler, dünya genelinde 13-15 yaş arasındaki yaklaşık 37 milyon çocuğun sigara kullandığını gösteriyor.

Gençler arasında elektronik sigaralara olan eğilimin daha fazla olması, tütün şirketlerini bu segmentte stratejiler geliştirmeye yönlendiriyor. Tüketimi artırmak amacıyla tütünün tadı, kokusu ve görünümünü değiştiren katkı maddeleri ekleniyor. Sosyal medyada tütün ürünlerini tanıtan içeriklerin toplamda 3,5 milyar kez görüntülenmesi, bu pazarlama faaliyetlerinin etkisini ortaya koyuyor.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) verilerine göre, elektronik sigara satışlarında 2020'den 2024’e kadar yüzde 34 oranında artış yaşandı. Sadece ABD’de Haziran 2024 itibarıyla piyasada aromatik tat içeren 6 binden fazla elektronik sigara çeşidi bulunuyor.

Ancak "nikotinsiz" etiketiyle satılan bazı ürünlerde nikotine rastlanması sektördeki şeffaflık sorunlarını gündeme getiriyor. Bazı elektronik sigaraların kullanıcılarına dijital ekranlar ve akıllı telefon benzeri özellikler sunması dikkat çekiyor.

"Akıllı elektronik sigara" olarak adlandırılan bu cihazlarla tüketim yaptıkça ödül veya puan kazanmak, gençler arasında bağımlılığı neredeyse bir oyun ya da rekabet haline getiriyor. Her yıl dünyada 8 milyondan fazla kişi sigara nedeniyle hayatını kaybederken, bu ölümlerin 1,3 milyonunu pasif içici olarak adlandırılan kişiler oluşturuyor.

"The Lancet Public Health" dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, sigara kullanım oranının 2050’ye kadar yüzde 5 azaltılması durumunda milyonlarca kişinin hayatı kurtarılabilir.

Bu senaryoda dünya çapında yaklaşık 876 milyon kişinin erken ölümünün önüne geçilebileceği belirtiliyor.

SİGARA TÜRKİYE'DE HER GÜN YAKLAŞIK 300 KİŞİNİN ÖLÜMÜNE NEDEN OLUYOR

 Uzmanlar, tütün kullanımının kalp hastalıklarından kansere, solunum yolu rahatsızlıklarından erken ölümlere kadar pek çok ciddi sağlık sorununa yol açtığını belirterek acilen önlem alınması gerektiğine dikkat çekiyor.

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Volkan Kara, nikotinin bağımlılık yapan maddeler arasında en tehlikelilerden biri olduğunu ve bu bağımlılığın toplumun tüm kesimlerinde görülebileceğini ifade etti.

Ayrıca, tütün endüstrisinin nikotin bağımlısı bireyler yaratmak amacıyla yeni ürünlerle gençleri hedef aldığını belirtti. Kara, sigara dumanında 7500 zararlı madde bulunduğunu, bunların 50'sinin kanserojen olduğunu vurguladı.

Akciğer hastalıklarıyla özdeşleşen sigaranın aslında tüm vücuda öldürücü etkiler yaptığını ve bu zararların temelinde nikotinin yer aldığını dile getirdi. Özellikle gençlerde, 25 yaşına kadar devam eden beyin gelişimini hem yapısal hem de fonksiyonel olarak olumsuz etkilediğini de ekledi. Kara, nikotin bağımlılığıyla başlayan sürecin başka zararlı madde kullanımına yönelme riski taşıdığını vurgulayarak, nikotin kullanıcılarının madde bağımlısı olma ihtimalinin çok daha yüksek olduğunu belirtti.

Dünya genelinde yılda 8 milyon kişinin sigara bağımlılığı yüzünden hayatını kaybettiğini ifade eden Kara, ülkemizde her gün yaklaşık 300 kişinin tütün ve nikotin kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirdiğini açıkladı. Bu kayıpların önlenebilir olduğuna dikkat çeken Kara, toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Elektronik sigaranın zararlarına da değinen Kara, elektronik sigaraların pazarlanmasındaki yanıltıcı beyanlara dikkat çekti. Elektronik sigaranın likit ısıtarak gaz haline getirdiğini ve içinde yüksek miktarda zararlı gaz ile nikotin bulunduğunu ifade etti. Bu cihazların, normal sigaradan dahi daha zararlı olabildiğini belirtti.

Gercekedebiyat.com