Genç karikatürcü Sedat Simavi
11 Aralık 1953… “Gerekirse kalemini kır, sakın satma” vasiyeti bırakarak, 57 yaşında ölen gazeteci Sedat Simavi’nin 69. yıldönümü bugün.
Karikatürcü olarak hayata atılan genç Sedat Simavi, işgal yıllarında Kurtuluş Savaşı’mıza açıktan destek veren Güleryüz mizah gazetesinin de sahibi olacak bir yurtseverdir.
Araştırma yazılarıyla da tanıdığımız karikatürcü Köksal Çiftçi, meslek büyüğümüz saydığı Sedat Simavi için bakın bir yazısında ne diyor:
“Yıl 1928’dir, Harf Devrimi olur. (Eski yazıdan yeni yazıya-mb.)Yumuşak geçiş önerilerini reddeden Mustafa Kemal, yeni harflerin tereddüt edilmeden bir anda, bir günde kullanılmasını ve uygulamaya sokulması emrini verir. Bu, günlük ve haftalık yayın yapan gazeteler için felaket demektir; herkes tiraj kaybı nedeniyle kapısına kilit asma aşamasına gelmiştir.
Hükumet durumu fark eder ve Mustafa Kemal’in direktifiyle yardım paketi hazırlanır. Açıktan para almak hoş değildir ama başka çıkar yol da yoktur. Utana sıkıla da olsa herkes payını alır. Gazetecilik etiğine uygun bulmadığı için yardım parasını bir tek Sedat Simavi geri çevirir.
Ankara şaşkındır, dedikodu kazanı kaynamaya başlar. Konunun derhal araştırılmasını ve bilgi verilmesini emreden dönemin İçişleri bakanı Şükrü Kaya, yıllar sonra olanları şöyle özetleyecektir: “Devlet yardımını kabul etmediği sırada türlü fısıltılar yapıldığını, devlet ve rejime karşı olduğunu söyleyenler bulunduğunu, yapılan tahkikatta bu fısıltıların tam aksine tüm devrimci, tüm idealist, tüm vatansever bir Sedat ile karşılaştık.”
‘Kendisinden olanı’ da gerektiğinde eleştirebilmek istiyor Sedat Simavi, o günlerde yaşamsal sayılacak para yardımını sırf bu yüzden kabul etmiyor…
“Özgürlük ve Bağımsızlık benim karakterimdir” şiarının eşsiz bir yankısı oluyor böylece.
İşte bu; “tüm devrimci, tüm idealist, tüm vatansever” gazeteci adına kurulan Sedat Simavi Vakfı, 1983’ten itibaren uluslararası bir karikatür yarışması düzenledi.
İsmine yakışan bir büyük sanat etkinliğiydi; “Uluslararası Simavi Karikatür Yarışması”…
Bu yarışma, zaman içinde Aydın Doğan Vakfı’na devredilecek, ismi; “Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması” olacaktır fakat…
Aydın Doğan kim peki?
Gazetecilik yoluyla “patron” olan biri değil, tam aksine patron olduğu için gazete sahibi olmayı kârlı iş olarak gören biri!
İddia odur ki, bir sabah toplantısında gazeteci çalışanlarının önüne, elindeki tam sayfa reklamı atıp; İşte benim en iyi gazetecim bu, diyebilen bir patron…
Belki tevatürdür, yakıştırmadır bu anlatılan…
Fakat bu dönemi yakından izleyenlerden bir kişinin bile itiraz edemeyeceği bir yakıştırma...
İki dönemin gazetecilik anlayışı ise “beyaz kağıt bobine düşen siyah mürekkep” kadar tezattır artık… Karikatürcüsünden patronuna, kapı eşiğinden giren herkesin ‘gazeteci’ olduğu gazetecilik zamanları çoktan sizlere ömür…
Gazete karikatürcüsü ise, “iş insanı” patronunun gözünde, devletle akçeli ilişkilerine limon sıkan gereksiz bir fazlalıktır günümüzde...
Bu büyük yozlaşmanın sonucunda gazete satışları sürünüyor, yerini alan internet gazeteciliği, haber siteleri ise yükseliyor her geçen gün…
Bakalım ‘karikatür’, bu yeni mecrada eski saygın yerini alabilecek mi, göreceğiz…
İster basılı gazetecilik olsun, ister internet gazeteciliği, ‘tam sayfa bir ilan’ vermek isterdim bugün:
“Güleryüz” bir dünya için pes etmeyen ‘Genç Sedat Simaviler’ aranıyor.
Mustafa Bilgin
Gerçekedebiyat.com
